بسم الله الرّحمن الرّحیم

دومین دیدگاه شمول گرایی دینی است . این نطریه حد وسط دو نظریه دیگر یعنی انحصار گروی و کثرت گروی دینی است . شمول گرایان همانند انحصار گرایان بر این باورند که تنها یک راه برای وصول به هدف غایی دین وجود دارد و این راه فقط در دین خلاصه می شود. البته همه می توانند در این مسیر قدم بردارند به شرط آنکه به قوانین آن ملتزم باشند .همچنین شمول گرا همانند کثرت گرا اعتقاد دارد که لطف و عنایت خداوند به انحاء مختلف در ادیان متعدد متجلی است ؛ به عبارت دیگر هر کس می توان رستگار شود حتی اگر از اصول اعتقادی دین خاص بی خبر باشد. لذا بر خلاف انحصار گرا می پذیرد که پیروان سایر ادیان می توانند اهل رستگاری باشند به عبارت دیگر شمول گرا میان حقانیت و رستگاری تفکیک می کند، حقانیت منحصر به یک دین است ولی رستگاری شامل پیروان دیگر ادیان هم می شود نسبت به این دیدگاه نکاتی قابل توجه است اولا جای این پرسش است که افراد نتوانند بدون هر گونه اطلاع ار آئین مسیحیت رستگار شوند چه لزومی دارد که به گفته رانر آنان را مسیحیان گمنام و ناشناس بخوانیم ؟چرا باید دین آنها را تغییردهیم از سوی دیگر امروزه در جها ن سوالی دیگر مطرح است و آن اینکه امروزه در جهان ادیان متعددی وجود دارد که هر کدام خود را در دین مطلق می نامند از این رو نظریه شمول گرائی در تک تک آنها صادق است بر این اساس چگونه می توان فهمید و اثبات کرد که ادعای کدام حق است.

اگر این سوال را به قران عرضه کنیم پاسخ را دریافت خواهیم کرد قران می فرماید اولا باید از آئینی تبعیت کرد که بر بصیرت و منطق استوار باشد.

قل هذه سبیلی ادعوالی الله انا و من اتبعنی "بگو این است راه من که خود و پیروانم ،دیگران را با بصیرت و اگاهی به سوی خدا دعوت می کنم. ثانیا قرآن از دیگران می خواهد تا به درستی بر مدعای خود برهان بیاورد ولی آنها هیچ استدلالی به نفع خود ندارند.

قل هاتو برهانکم ان کنتم صادقین "بگو برهان خود را بر این مدعا بیاورید اگر راست می گویید.

رویکرد شمول گرائی به یک معنا می تواند صحیح و قابل دفاع باشد و آن هر کس در هر کجای جهان می تواند با پیروی و تبعیت از شریعت مقدس اسلام به نجات و رستگاری برسد  ونسبت به آنها کامل تر . در عین حال کسانی که به شریعت اسلام ایمان نیاوردند اگر ایمان نیاوردن آنها از سر عمد و عناد نباشد و در اعمال خود رضای خدا را در نظر گرفته باشند می توان گفت اعمالشان مستحق پاداش است.

ادامه دارد...

برگرفته از آراء کوئیلئو اثر محمد تقی فغالی

جهت دانلود مقاله اینجا کلیک کنید.