بسم الله الرّحمن الرّحیم

سال‌ها به عنوان آدمی که سینما تدریس کرده و دغدغه سینمای دینی داشته و عمرش به تحقیق و پژوهش در این معنا گذشته که نگاه قرآن نسبت به آموزش تصویری چیست، می‌گویم که می‌توان سینما را در قرآن پیدا کرد. حقیقت این است که وقتی به بسیاری از معجزات انبیای سلف نگاه می‌کنیم، شأن تصویری دارند و از جنس تصویر هستند. به عبارت دیگر کاملاً سینمایی هستند. نمی‌خواهم خدای ناکرده در حق معجزات انبیا جفا کرده باشم، بلکه دارم به حقیقتی اشاره می‌کنم.

معجزۀ حضرت موسی
کسی آمده و با دروغ و فریب و جادو و سحر و استفاده از طلسم ساحران، فرآیند تصویری‌ای را در مقابل مردم جاهل راه انداخته که خود خداوندگار عالم در قرآن می‌گوید: «و جاؤا بِسحرٍ عظیم»۱یک سحر باید خیلی بزرگ باشد که خداوند عالم صفت عظیم را برایش به کار ببرد و معجزه موسی (علیه السلام) هم از همان جنس است، منتهی نه از جنس مجاز، بلکه از جنس واقعیتِ آن چیزی که آنها مجاز آن را نشان داده بودند.
معجزه موسی(علیه السلام) سحر نیست، بلکه باطل‌السحر است، ولی به دلیل شباهت شأن تصویری، این اشتباه را در گروهی از مخاطبان ایجاد می‌کند که یا از سر ناآگاهی یا از سر معاندت می‌گویند این سحر کرد، ولی سحرش از او قوی‌تر بود. فرعون می‌گوید: «انه لکبیرکم»۲او پیشکسوت شماست، کسی است که سحر را به شما یاد داده. کار هر دوی شما سحر است، منتهی سحر او قوی‌تر بود و شما جلوی استادتان کم آوردید. این حرف فرعون قطعاً تهمتی است که به یک نبی اولوالعزم زده می‌شود، ولی یادمان باشد که حتماً جنس تصویری معجزه حضرت موسی (علیه السلام) به‌گونه‌ای بوده که فرعون دارد این‌گونه فرافکنی می‌کند...
آموزش و توحید تصویری
پس ملاحظه می‌کنید که ما به آموزشی به نام آموزش تصویری می‌رسیم و نیز توحید تصویری. خیلی وقت‌ها قرآن ما را به توحید تصویری فرا می‌خواند و اینکه ببینید، نظر کنید:
«أَفَلاَ یَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ کَیْفَ خُلِقَتْ»۳چرا به آسمان‌ها نظر نمی‌کنید؟ چرا به ستاره‌ها و کهکشان‌ها و سیارات توجه نمی‌کنید؟ آسمان شب خودش یک پرده پانوراماست و خداوند وقتی ستارگان و چرخش صور فلکی را در آسمان نشان می‌دهد، انسان حیرت می‌کند و تا صبح فیلم می‌بیند و اینها تعابیری دارند. ستاره‌شناسان و منجمین و اخترشناسان از این منظر، فیلم‌ها می‌آفرینند و طالع‌بینی‌ها می‌کنند. از علوم تا سحر از همین آسمان شب می‌تراود. یا در روز، حرکت ابرها، تابش رنگ‌ها و نورها و سایه‌ها و زیبایی‌های طبیعت که واقعاً سینمای واقعی و سه بعدی است. چرا خداوند در قرآن، این همه از منظر بصری برای ما شاهد مثال می‌آورد؟ اینها برای تربیت تصویری ماست.
یا در آنجا که حضرت مریم (سلام الله علیها) می‌خواهند فرزند خود را به دنیا بیاورند و درد زایمان بر ایشان عارض می‌شود، قرآن می‌فرماید: «فتمثّل لها بشراً سویّاً»۴خداوند از تمثّل و از یک بروز تصویری یاد می‌کند. پیک الهی و مفهوم روح‌القدس برای ایشان تمثّل پیدا می‌کند، تصویری می‌شود، بروز و ظهور تصویری پیدا می‌کند. یا نحوه تولد حضرت عیسی ‌(علیه السلام) و زبان گشودن ایشان، حرکت ایشان و معجزاتی که دارند، خرمایی که پس از زایمان حضرت مریم (سلام‌الله علیها) از نخل می‌ریزد، همه اینها گویی سینما و تصویر ناب هستند، منتهی این بار از جنس توحیدی و نه در خدمت اغوای بشر، بلکه در مسیر تربیت بشر. این همه مثال و شاهد تصویری در قرآن نشان می‌دهد که ما به این نوع نگاه و نظر به عالم توصیه می‌شویم.

جهت دانلود مقاله اینجا کلیک کنید.